Bir biyolog arkadaşım “evrim teorisini felsefinin konusu yapmak dinin kucağına atmaktır” diyordu. Bir bakıma haklılığını aşağıdaki yazıda kendi penceresinden bakan Gilman adlı yorumcu da doğruluyor gerçekten.

Bu da bize Evrim Teosinin konusunun biyoloji mi yoksa, felsefenin mi konusu olmasının, aslında çok da önemi olmadığını gösteriyor.Çünkü, konuya biyoloji veya felsefe açısından bakmaktan ziyade, bizi biz yapan dünya görüşümüz ön plana çıkıyor.

Sanat,din, ideoloji günlük yaşayışımızda kullandığımız bireysel ve toplumsal değerlerin tamamı, bizim dünya görüşürümüzü belirlerken; ister istemez değer yargılarımız oluşuyor biz fark etmeden .

Darwin arkadaşı Lyell ?e yazdığı mektupta, Türlerin Kökeni adlı çalışmasıyla ilgili “gelecekte onun kabul edilmesi konusunda kuşkuya düşemiyorum ve bizim çocuklarımız şimdi gördüğümüz fosil kabuklarının geçerlikteki inanca göre yaratılmış olduğunu düşünmemize şaşacaklar” diyor.*

Yaşar İliksiz’ in** dediği gibi;sonuçta Allah?ın varlığı da, evrim teorisinin gerçekliği de ancak ona inananların gerçeklik ölçeklerinde kanıtlarla söz konusudur ve o kanıtların bir diğer kesim için anlamı yoktur.

Felsefe bilim olmamakla birlikte,bilimin yöntem oluşturmasında olmazsa olmaz etkenlerin başında geliyor. Bu nedenle, biyolojinin içinde felsefenin olması en azından teorik açıdan zorunludur, ancak felsefenin içinde biyoloji olması zorunlu değildir.

Ama yine de, felsefenin bilim olmaması, onun bilimlerden kopmasına yol açmaz. Çünkü felsefenin en canlı devreleri ilimle birlikte yürüdüğü zamanlardır. Bu birlikte yürümeler sonucu, bilimler, felsefenin hazırlık safhası olmuş ve felsefe de; bilimlere temel prensiplere şuur kazandırmıştır.

Tarih boyu bilim felsefe ve dünya kavrayışı, geniş bir zaman diliminde dünya görüşünü etkilemiştir. Dünya görüşünün normal şartlarda günlük karar ve tercihlerimiz üzerinde belli bir etkisi olduğunu, artık herkes kabul ediyor.

İnsanın felsefesini kuran kesin kanaatleridir, zira bu türden inançlar varlığın bütünü ile ilgili derin sezgilerimiz olup; toplu yaşayışımıza geçtikten sonra, bize anne babalarımız öğretmenlerimiz yahut sosyal çevrenin telkinleri ile kazandırılmışlardır. Buna göre, felsefi inançların tartışmalar sonunda yani zorunlu ispatlamalar sonucu elde edildiklerini söyleyemeyiz.

Felsefenin yapacağı işlerin önemli bir kısmı inançların iyi kurulup kurulmadığını kontrol etmektir aslında ve bu da, felsefe dünyasında ateşli tartışmaların ortaya çıkmasına rol açmıştır.

Allah’ı ve ruhun varlığının sorgulanması neyse, Evrim Teorisi tartışması da işte aynen böyle bir tartışmadır.

Felsefe”evrendeki uyuşmazlıklara temelden bir çözüm yolu getirebilmek amacıyla zihnin varlık üzerinde bütünlük görüşleri elde etmesidir.” Bu tanımda, felsefeyi bilimlerden ayıran özelliği görüyoruz. Bilimlerde belli olay gruplarını açıklayan bilgiler verdiği halde,felsefe; bütünüyle ilgili görüşleri temsil eden değerler getirmektedir, böylece o sanat ve din gibi, hayatın özü ile ilgili yaratma şubelerine daha yakın oluyor.

Bilimsel gelişimleri iki ayrı yönden ele almak mümkündür. İlki bilimin iç dinamiği ile ilgilidir ki bilimsel problemler verilen cevaplar bilimsel gelişmeyi meydana getirir. Fakat bilimsel problemler ve verilen cevaplar,dış etkenlerden bağımsız değildir.Çünkü bilim bir çok dış faktörün çok yönlü etkisi altındadır.

Bu dışfaktörler bilimsel çalışmalara hedef gösterebilmekte, bilimin gündemini belirleyebilmektedir.Bu iç faktörleri ?felsefe?,dünya görüşü?ve “dünya kavrayışı” olarak isimlendirebiliriz. Bu etkileşim sonunda her dönem veya topluma göre değişebilen bir ÇERÇEVE(paradigma)oluşmaktadır.***

İşte bu çerçeve, sadece bilimsel bilginin sahip olabileceği özellikleri değil,daha da önemlisi, bilimsel gelişimi de doğrudan etkiyebilmektedir.

Bilimsel bilgilerin denetlenebilirliği sadece objektifliğini değil; bir gelişim içinde olmasını da beraberinde getirmektedir. Çünkü denetlenebilirlik aynı zamanda hem doğrulabilirlik, hem de yanlışlanabilirlik demektir.

Doğrulanabilirlik ;belirli şartlar çerçevesinde herkesin aynı sonucu elde edebilmesidir.Yanlışlanabilirlik ise, Popperci anlayışa göre;bilimsel bir sistemin temel özelliğidir. Çünkü bilimsel bir sistem,hangi deney veya gözlemlerin kendisini yanlışlayabileceğini bildiren bir sistem demektir.

İşte bu nedenle Mehmet Yılmaz ?ın**** yukarıda da altını çizdiğimiz üzere “evrim düşüncesi ispatlanması ya da yalanlanması imkânsız bir zihinsel olgudur, felsefî bir duruş ya da bir inançtır”görüşüne katılmamak mümkün değil.

Nasıl ki Gilman?a göre “Evrim Teorisi hem biyolojinin hem de felsefenin konusudur… Ama boş bir teori… İnsanlığı ifsad eden bir teori… Dünyayı fesada boğan bir Yahudi’nin hezeyanı…” ise Yaşar İlksiz ‘ e göre de, “hem Darwinizmi şeytanlık olarak yorumlayacaksınız, hem de şeytanlığın kıyametten önce öldüğünü iddia edeceksiniz! Mümkün mü? İnsanoğlu yaşadığı sürece Darwinizm yaşacaktır?” görüşü sadece zamanla oluşan dünya görüşü ve inançlarımızın etkisiyle iki farklı bakıştır.

Darwin?le dinin kucağında değil de, mevcut sistemin narında yanan Tubitak yetkililerine, en azından böyle bir konuyu tartışmaya açmaları bakımından, teşekkür etmek gerekir.Çünkü bu konuları tartışıyor olmak her ne kadar çerçevenin çok uzağında olsak bile, bir anlamda anlamlandırmak istiyorum demektir…

Hülya YALIM

www.hulyayalim.com

KAYNAKÇA: * Charles Darwin Yaşamı ve Mektupları, Francis Darwin Çev.Hüseyin Portakal, Düşün Yay.

** www.haber7.com

***Bilim Tarihi, Şafak Ural, Çantay Yay.

**** www.derindusunce.org